Από την αρχαιότητα, η Νάξος, με τα υψηλά βουνά, τις δροσόλουστες χαράδρες και το περήφανο, μεσαιωνικό Κάστρο της Χώρας, ήταν ξακουστή για την ευφορία του εδάφους και τον οίνο της, τον οποίο ο Αρχίλοχος συγκρίνει με το νέκταρ των Ολύμπιων θεών. Η υδατοφόρα κοιλάδα του Απόλλωνα και οι νότιες, εύφορες, επιμελώς καλλιεργούμενες πεδινές εκτάσεις γης είναι κατάφυτες από οπωροφόρα, λαχανικά, αμπελώνες και ελαιώνες, που δίνουν νωπές ελιές θρούμπες, εκλεκτό λάδι και οίνο, κίτρα για γλυκόπιοτο κιτρόρακο, νόστιμες πατάτες, λαχανικά, αμύγδαλα, λαχταριστά σύκα και το βότανο κύπειρο που παλιά αρωμάτιζε το ζυμάρι του ψωμιού.Τα αιγοπρόβατα δίνουν γάλα για νόστιμες τυροκαφτερές, γλυκιές μυζήθρες, ξυνότυρα, πικάντικα αρσενικά και πεντανόστιμο κρέας για βραστή και κοκκινιστή ζούλα, γαρδουμπάκια κοκκινιστά στιφάδο και φουρνιστό μπάτουδο γεμιστό με σέφκουλα, σταφίδες, μάραθο και κουτσουνάδες.Το κρέας των καλοθρεμμένων χοίρων γίνεται μυρωδάτες αιμασιές, αχνιστές κεφαλοποδιές, γλινερά για ομελέτες και πατάτες γιαχνί, χοντροαλατισμένα παστά σε πήλινο, ρόστο σκορδάτο της κατσαρόλας με ντόπιο κρασί και παστό ζαμπόνι γινωμένο σε ξύλινο τελάρο.