Θα μπορούσε να γραφτεί ολόκληρο βιβλίο για τα έθιμα που αφορούν το ψωμί στο Νότιο Αιγαίο.

Τα εορταστικά ψωμιά σηματοδοτούν τις γιορτές του έτους. Τέτοια είναι τα ωραία ψωμιά της Πεντηκοστής με σχήμα πέρδικας, που εξακολουθούν να πωλούνται στους φούρνους στη Σίφνο. Άλλο τελετουργικό ψωμί είναι η χαρκαές, το γλυκό, φουσκωτό, στολισμένο πασχαλινό και χριστουγεννιάτικο ψωμί από την Κάσο, το οποίο το φτιάχνουν οι παντρεμένες για τις πεθερές τους (χωρίς βιτριόλι!). Σε αρκετά από τα Νότια Δωδεκάνησα το Πάσχα, φτιάχνουν τις αυγούλες, διακοσμητικά ψωμιά με διάφορα σχήματα όπως φίδια, πουλιά, καλάθια και άλλα, στολισμένα με το πανταχού παρόν πασχαλινό σύμβολο, τα κόκκινα βαμμένα αυγά.

Τα γαμήλια ψωμιά είναι ένα ακόμα ολόκληρο κεφάλαιο στην ιστορία του ψωμιού στο Νότιο Αιγαίο. Τα όμορφα ψωμιά των αρραβώνων, σαν ξυλόγλυπτα, στολισμένα με μοτίβα από πουλιά, σταυρούς, λουλούδια κ.α. εξακολουθούν να φτιάχνονται σε πολλά νησιά.

Στα Δωδεκάνησα, τα μικρά γλυκά ψωμιά προσφέρονταν σαν γαμήλιες προσκλήσεις. Στη Ρόδο, ένα από τα πιο όμορφα γαμήλια ψωμιά φτιάχνεται ακόμα μερικές φορές, ιδίως στα χωριά της ενδοχώρας. Ονομάζεται γαμοκούλουρο και είναι ένα μεγάλο, στρογγυλό (ο κύκλος αντιπροσωπεύει την αιωνιότητα) καρβέλι διακοσμημένο με κόκκινα και πράσινα βαμμένα αυγά, καρύδια, αμύγδαλα και σκαλιστά από ζύμη στολίδια.

Από όλα τα νησιά, η Κάρπαθος είναι μάλλον το μόνο μέρος, όπου τα αρχαία αυτά έθιμα που αφορούν τα ψωμιά παραμένουν ανέπαφα. Οι εορτασμοί των αρραβώνων, του γάμου και κατόπιν βέβαια της γέννησης, σηματοδοτούνται όλοι από άφθονα σκαλισμένα ψωμιά γεμιστά με ξηρούς καρπούς και σουσάμι κλπ. Αποτελούν δε εξαιρετικά έργα λαϊκής τέχνης.

Αλλά και τα καθημερινά ψωμιά στο Νότιο Αιγαίο είναι εξίσου συναρπαστικά και υπάρχει μεγάλος πλούτος από πεντανόστιμα αρωματικά ψωμιά και παξιμάδια που εξακολουθούν να φτιάχνονται στο σπίτι ή σε τοπικούς φούρνους.

Η ζαφορά αρωματίζει ορισμένα από τα ψωμιά της Ανάφης στις Κυκλάδες και της Πάτμου στα Δωδεκάνησα, όπως, για παράδειγμα, τις κουλούρες, οι οποίες συνηθίζονται στη Φολέγανδρο, την Κάσο κι αλλού.

Υπάρχει, επίσης, μεγάλη ποικιλία από παξιμάδια, που είναι βασικό στοιχείο της παραδοσιακής διατροφής για τους αγρότες αλλά και για τους ψαράδες. Ακόμα και η κοσμοπολίτικη Μύκονος φτιάχνει δικό της παξιμάδι, την κριθαρένια μόστρα. Τα κριθαρένια παξιμάδια αφθονούν στην Κύθνο, την Πάρο, τη Σαντορίνη και σε άλλα νησιά. Στη Μήλο αρωματίζονται με σχίνο και στην Κάλυμνο με κύμινο και μαραθόσπορους. Το ντόπιο αυτό παξιμάδι της Καλύμνου λέγεται μιρμιζέλι. Ένα ακόμα νόστιμο παξιμάδι είναι αυτό από την Κάρπαθο με άρωμα μαστίχας, κύμινο και σουσάμι.