Τα κιτρινοκούλουρα είναι συνώνυμα της Αστυπάλαιας. Το όνομά τους προκύπτει από το χρώμα που δίνει στα κουλούρια η άγρια αυτοφυής ζαφορά (βασικό συστατικό). Οι ντόπιοι έφτιαχναν τα κιτρινοκούλουρα την περίοδο του Πάσχα και τα διατηρούσαν όλο το χρόνο μέσα σε τενεκέδες. Αποτελούσε το αγαπημένο κολατσιό τους για τα χωράφια και τις εξωτερικές εργασίες.

Βασικό συστατικό τους με βάση το οποίο προκύπτει το χρώμα και κατεπέκταση το όνομά τους είναι το σαφράν (κρόκος ή ζαφορά). Στις βορινές πλαγιές των βουνών της Αστυπάλαιας φύεται άγρια ζαφορά και συλλέγεται κάθε Φθινόπωρο από τους κατοίκους. Το δεύτερο σημαντικό συστατικό είναι η χλωρή, το περίφημο ανθότυρο της Αστυπάλαιας, που παρασκευάζεται με την παραδοσιακή μέθοδο τυροκόμησης στο νησί από ντόπιο κατσικίσιο και πρόβειο γάλα, που προσφέρουν τα χιλιάδες ζώα και βοσκούν ελεύθερα σε όλο το νησί. Τα κιτρινοκούλουρα ζυμώνονται μόνο με γάλα, περιέχουν εξαιρετικής ποιότητας βούτυρο και συνδυασμό από μπαχάρια που τους δίνουν μια ελαφρά πικάντικη γεύση.

Τα κιτρινοκούλουρα είναι χειροποίητα και διπλοφούρνιστα. Αποτελούν μια υγιεινή και εξαιρετικά απολαυστική γευστική πρόταση για όλη την ημέρα. Η πλούσια σε πρωτεΐνες σύνθεσή τους, τα κάνει ιδανικό τονωτικό σνακ για κάθε στιγμή. Τα κιτρινοκούλουρα συνδυάζονται εξαιρετικά με λευκό τυρί, φρέσκια ντομάτα και φρέσκα λαχανικά. Συνοδεύουν εξαιρετικά πράσινες σαλάτες, ενώ δένουν γευστικά με ψάρια και θαλασσινά. Δοκιμάστε τα με λευκό κρασί και ούζο.

Η ζαφορά έχει εμπεριστατωμένα έντονη αντιοξειδωτική και αντιθρομβωτική δράση, σημαντικές ηρεμιστικές και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, και βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία, ενισχύει τη διαδικασία της πέψης, μειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, ρυθμίζει τις διαταραχές της περιόδου στις γυναίκες, βοηθά σε κρίσεις άσθματος. Πρόκειται για ένα από τα πολυτιμότερα μπαχαρικά στον κόσμο και αποτελεί κομμάτι της ελληνικής κουζίνας από τους αρχαίους χρόνους.