Η Αμοργός είναι ένας τόπος μαγικός, με σκληρό τοπίο, πανέμορφα χωριά, μια μοναδική Χώρα, κρυστάλλινα νερά, ειρηνική ατμόσφαιρα και κατοίκους φιλικούς, εργατικούς και γλεντζέδες. Εδώ η παράδοση διατηρεί ζωντανά στοιχεία των εθίμων της βυζαντινής εποχής και της αρχαιότητας: τα ζώα για το πατατάτο και τα εφτάζυμα ψωμιά, προσφορές των πιστών στα πανηγύρια, δημοσιοποιούνται αναλυτικά και επίσημα στις τοπικές εφημερίδες όπως στην αρχαιότητα περιγράφονταν, σε λίθινες στήλες, η «Πανήγυρις της Αθηνάς Ιτωνίας».
Το Μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας, πολιούχου του νησιού, το εντυπωσιακότερο μοναστήρι του Αιγαίου, επιβλητικό και απρόσβλητο, με θέα στη θάλασσα υψώνεται αγκιστρωμένο σε έναν απότομο βράχο. Η μεταφορά των εικόνων, την ημέρα του Πάσχα, από τη Μονή της Χοζοβιώτισσας στη Χώρα και η επιστροφή τους εκεί την Κυριακή του Θωμά είναι ένα παμπάλαιο έθιμο του νησιού.
Με γιορτινή διάθεση και με περίσσια κατάνυξη, εορτάζεται με πολύβουο πανηγύρι, την 1η Ιουλίου στην Αιγιάλη, η μνήμη των Αγίων Αναργύρων.
Το λαμπρότερο πανηγύρι της Αμοργού είναι το ξακουστό πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στις 25 και 26 Ιουλίου. Κάθε χρόνο, αρκετές μέρες πριν το πανηγύρι, οι «υπηρέτες» της εκκλησιάς, αναλαμβάνουν το σφάξιμο των, χαρισμένων από τους κτηνοτρόφους, ζώων, καθαρίζουν, μαγειρεύουν και σερβίρουν. Στον ξυλοφούρνο φουρνίζονται καρβέλια ψωμί, στις φωτιές της κουζίνας κοχλάζουν καζάνια με πατατάτο, ξυδάτο και κοφτό από μίγμα σταριού και μυζήθρας το οποίο, πριν κουρνιάσει για βράσιμο στο καζάνι για να χυλώσει, συνθλίβεται ανελέητα με κόπανους σε πέτρινα γουδιά. Αν η ημέρα του πανηγυριού είναι Τετάρτη ή Παρασκευή, πολλοί θεοσεβούμενοι προσκυνητές νηστεύουν και για αυτούς υπάρχουν νόστιμα λαδερά ρεβιθιά και πιλάφι με χταπόδι. Καθώς σερβίρεται το φαγητό, οι μουσικοί κουρδίζουν τα όργανα περιμένοντας τους επιτρόπους, οι οποίοι, σύμφωνα με μια παλιά συνήθεια, ξεκινάνε πρώτοι το χορό. Παλαιότερα, οι πανηγυριστές έπαιρναν το φαγητό τους και απλώνονταν στα χωράφια, ενώ οι ορχήστρες έπαιζαν μέσα σε αυτοσχέδιες καλύβες. Το γλεντοκόπι αντέχει απτόητο όλη τη νύκτα και τα όργανα σωπαίνουν τη στιγμή που θα χτυπήσει η καμπάνα της πρωινής λειτουργίας. Μέχρι το απόγευμα, που θα αποχωρήσει αποκαμωμένος και ο τελευταίος πανηγυριστής, ο χώρος στην Αγία Παρασκευή λάμπει από πάστρα και, φορτωμένος αναμνήσεις από ακούσματα, περιμένει καρτερικά ένα χρόνο για το επόμενο χαροκόπι.
Λίγο αργότερα, στις 15 Αυγούστου, στην Αιγιάλη, έρχεται το πανηγύρι της Παναγιάς της Απανοχωριανής με χορούς, τραγούδια, πατατάτο και ξιδάτο, ποτισμένα με τα θρυλικά αμοργιανά ρακόμελα.
Στο κατάλευκο εκκλησάκι του Σταυρού με τη θολωτή στέγη, όταν γίνεται το πανηγύρι, στο πανηγυρόσπιτο και στο καπνισμένο μαγειρείο ετοιμάζουν το φαγητό που θα μοιραστεί το πρωί της γιορτής μετά τη Θεία Λειτουργία. Ο ιερέας περνάει πρώτα-πρώτα από το μαγειρείο με μια εικόνα για να ευλογήσει το κατσικάκι με πατάτες και ρύζι που με ιδιαίτερη επιμέλεια ετοίμασαν οι «υπηρέτες». Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας στήνεται γύρω από το μαγειρείο τρικούβερτο τσιμπούσι με ριφάκι πεντανόστιμο και τα περί αυτού και με μελομακάρονα με πορτοκάλι και καρύδι. Μετά το φαγητό, οι διοργανωτές του πανηγυριού αναλαμβάνουν την καθαριότητα, ενώ οι πανηγυριώτες συχνά συνεχίζουν το γλέντι με χορό και μουσική στα καφενεία της Λαγκάδας και των Θολαρίων.
Στα Εισόδια της Παναγίας, στις 21 Νοεμβρίου, γίνεται στο Μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας μεγάλο πανηγύρι. Στον εσπερινό και στις παρακλήσεις οι πανηγυριστές καταλαγιάζουν την πείνα τους με νόστιμη φάβα, ενώ την επόμενη το πρωί, μετά τη Θεία Λειτουργία, προσφέρονται μπακαλιάρος πατατάτος και μπακαλιάρος σκορδαλιά.
